Zomerzonnewende

De langste dag of kortste nacht is onomstotelijk de zomerzonnewende. Het midzomerfeest of zomerzonnewende viel altijd samen met het Sint-Jansfeest. Op die dag werd de geboorte van Johannes de Doper traditioneel gevierd met het ontsteken van vuren. En nieuwe periode werd dan ingeluid en volgens de Juliaanse kalender was dat op 24 juni.
Echter met de invoering van de Gregoriaanse kalender rond 1700 en later vielen die datums niet meer gelijk. De feestdag van Sint-Jan bleef op 24 juni maar de zomersolstitium, zomerzonnewende of langste dag werd volgens de wetten van de natuur op 21 juni een onweerlegbaar feit.

In mythische verhalen altijd een vast omlijnd gebeuren waar de lezer niet omheen kan. De megalithische bouwwerken van Stonehenge of Wéris met duidelijke patronen van de stand van de zon bij opkomst en met de zonsondergang op 21 juni zijn hiervan een voorbeeld. Rond 3000 jaar voor Christus werden de stenen blokken in het laat-neolithicum in overduidelijke halve cirkelvormen aangelegd. Een mysterieus geheel maar wel één met een boodschap.

Hetzelfde met de verhalen van Les quartres fils d’Aymon ofwel de Vier Heemskinderen met Reinout, Adelaert, Ritsaert en Writsaert. Ridderpoëzie uit de Karolingische periode van Renout de Montalbaen geschreven rond 1350. Wat opvalt in deze prachtige epische verhalen is het legendarische Ros Beyaard met de reuzenkracht. Was zo sterk als negen paarden die grote sprongen maakt zodat het lijkt dat het Ros Beyaard vliegt.

Sterke karaktereigenschappen van het Ros die op de feestdag van Sint-Jan werd geboren. Dat was geen toeval want als je op Sint-Jan bent geboren beschikt je over bovennatuurlijke krachten. Volgens de overleveringen was het Ros een kruising tussen een eenhoorn en een dromedaris met draconische eigenschappen.
Een stuk poëzie met fabelachtige verhalen uit het riddertijdperk dat wel degelijk invloed had op de bevolking. Trouwens ook het weer van Sint-Jan, houdt dertig dagen an. Een wijze weerspreuk uit vervlogen tijden.
De legende speelde zich volledig af in de donkere wouden van de Ardennen ofwel Les Fôrets. De vier heemskinderen werden geboren in Marcourt langs de Ourthe, waarschijnlijk op het kasteel van Montaigu, maar er zijn meerdere op iedere streek afgestemde versies van dit meeslepende verhaal.

Het Ros Beyaard werd dus geboren op 24 juni op de feestdag van Sint-Jan. In Pas-Bayard is nog steeds de steen te bewonderen met de hoefafdruk van het Ros die zich daar afzette en kilometers door de lucht sprong of vloog om in Durbuy weer terecht te komen. Een sage of niet maar het respectabele verhaal is indrukwekkend genoeg.