In juli gedenken wij al jarenlang de ons ontvallen witches, makralen, demonen en heksen. Of dat nu in de Ardennen, Harz, Nederland of in het Verenigd Koninkrijk is maakt niet uit. Immers het mystieke blijft voortleven.
Demonen kwamen al voor in de Griekse samenleving. Plato wist al dat er tussen hemel en aarde meer was en zag demonen als spirituele begeleiders. Ook in de Noordse leer met de negen werelden hetzelfde beeld met de Asgaard, Midgaard en de onderwereld met Hella. Daar speelden de Nornen of schik-of lotsgodinnen een belangrijke rol net als de Walkure die als strijdgodinnen de slagvelden afstroopten om gevallen krijgers naar het beloofde Valhalla te brengen. Bij de Romeinen was meer sprake van een cultus met godsdienstige rituelen.
In de elfde eeuw was het christendom in Europa en Scandinavië met de bekering van de Vikingen een feit. Maar de oude culturen leefden voort en dan vooral in de meer afgelegen gebieden zoals in Frisii waar nog steeds de zogenaamde heidense Germaanse goden als Wodan en Donar werden aanbeden. Afgunst ook vanwege de invoering van kerkelijke belastingen. Die inwoners werden echter afgeschilderd als heidenen die bezeten waren door de duivel.
In de 14e eeuw werden de eerste magiërs, alchemisten, astrologen, gebedsgenezers en bereiders van kruidendrankjes van hekserij beschuldigd. Ook zeer duistere praktijken van vroedvrouwen in de ogen van de gevestigde orde. Heksen hadden immers contact met de duivel en werden de zondebok. De onderkant van de samenleving had het uitzonderlijk moeilijk om rond te komen. Angsten, ziekten en de dood met het hellevuur, want dat was de toorn van God die werd verkondigd door de evangelisten.
Een kleine groep anders denkenden kwamen bijeen op hoger gelegen plaatsen die al in eerdere perioden als offerplek werden aangemerkt. Heksensabbat de naam in de christelijke visie en dat meestal met volle maan. We noemen Werís en Vielsalm in de Belgische Ardennen en de Bröcken in de Duitse Harz maar de sabbat kon overal worden gevierd. De meestal vrouwen vlogen volgens de kerkelijke bekeerders op bezems door de lucht. Drogeren was bij de Vikingen al aan de orde. Specifiek bij Odin’s speciale elite troepen de Berserkers die juist door alcohol en paddo’s het gevoel kregen onoverwinnelijk te zijn en het vermoeden kregen door de lucht te vliegen.
Priesters kregen macht in het religieuze traject na het in 1215 gehouden vierde Concilie van Lateranen. Devotie op basis van het Sacrament en het Heilig Bloed werd openlijk verkondigd. Bedevaarten werden door priesters georganiseerd maar ook vervulde de godsdienaar een heel belangrijke rol in de samenleving. Steeds meer religieuze beelden en symbolen kregen een bepaalde rol toebedeeld. Mariavereringen en omlopen waren aan de orde van de dag maar anders denkenden waren de ketters van de samenleving. Makkelijke prooi ook voor de notabele landheren die zich verrijkten met goed en landerijen van hun in zwaar weer verkerende onderdanen. Bij de processen moesten veel namen worden genoemd die later ook gemarteld en uiteindelijk op de brandstapel terecht kwamen. De bevolking was verplicht bij de executies aanwezig te zijn. Ook hooggeplaatsten notabelen als artsen en kerkelijke leiders werden geslachtofferd.
Na 1650 nam deze vorm van structurele massamoord op in hoofdzaak vrouwen af. De Reformatie met de kerkelijke tweedeling en andere wetenschappelijke inzichten was daar debet aan. Het religieuze fanatisme nam af. De Gouden Eeuw brak aan met een sociaal en weerkundig beter klimaat.
Echter zo’n 30 jaar geleden deden onze wettelijke volksvertegenwoordigers van de beide Kamers en de Regering toch nog wel eens de stap naar de astroloog voor advies. Het vertrouwen in de lokale en landelijke politiek blijft bedroevend laag vanwege alle omstreden besluiten. De overkoepelende allesbepalende EU heeft ook steeds meer duiten nodig van de burger. Het virus heeft ons te pakken en daar zijn we nog niet vanaf. Moeilijke tijden blijven aanhouden en de tekenen in de nachtelijke kosmos laat ook weer een staartster zien. De maan nog steeds achtervolgd maar het aardse leven wordt wel bepaald door zon en maan.
Een censor had in de Romeinse tijd een belangrijke functie. Controleerde steevast de opgave van de onderdanen voor de hoogte van de belastingen. Zedelijk gedrag van burgers beoordelen behoorde tevens onder zijn verantwoording.
Na de uitvinding van de boekdrukkunst, door de Haarlemse drukker Laurens Janszoon Coster en de Duitse Johannes Gutenberg, kreeg een censor er nog taak bij.
In 1479 werd een pauselijke verordening van kracht aangaande de censuur van boeken en kerkelijke geschriften. In 1515 kregen zelfs bisschoppen en inquisiteurs de functie van censor om voor het drukken van uitgaven de proeven na te lopen op ketterse invloeden.
